Algemeen wordt aangenomen dat geld belangrijk is bij het motiveren van medewerkers. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een 13e maand of een prestatiebeloning. De Duke University in Durham (VS) stelde op basis van literatuuronderzoek vast dat individuele beloning in de vorm van geld inderdaad kan leiden tot betere prestaties en meer werkvreugde. De keerzijde is dat de onderlinge concurrentie toeneemt, het leidt tot afnemende samenhang binnen teams, tot sabotage. Hierdoor worden eerdere positieve effecten weer teniet gedaan worden. Dan maar een collectieve beloning als alternatief, denken veel managers. Maar ook dit blijkt geen garantie voor hogere prestaties en meer werkvreugde. Als iedereen in gelijke mate meedeelt in de bonus, ook die collega’s die het wel goed vinden en zich niet extra inspannen, is er voor velen geen reden om je bovengemiddeld in te zetten.
De Duke University onderzocht het effect van een alternatieve bonus. Een beloning die niet gerelateerd is aan gewenst gedrag (hard werken) en die prosociaal is. Met dit laatste wordt bedoeld dat de medewerker het geld niet aan zichzelf besteedt, maar aan een collega of aan een goed doel. In het onderzoek kregen 133 medewerkers van een Australische bank 25 $ of 50$ ter beschikking dat ze in naam van de bank aan een goed doel mochten schenken. Bij de werknemers die het groter bedrag mochten doneren, werd geconstateerd dat hun werkvoldoening toegenomen was in vergelijking met een meting voor het experiment.
In twee andere experimenten stelden de onderzoekers bonusgeld beschikbaar aan Canadese teamsporters en aan verkoopmedewerkers van een aantal farmaceutische bedrijven in België. De sporters en de salesmensen kregen de keuze hun geld voor zichzelf of voor teamgenoten uit te geven. De teams gingen in beider gevallen beter presteren naarmate er meer bonussen aan anderen besteed werden. Het effect van ‘geven aan een directe collega’ bleek bovendien groter dan van het geven aan een goed doel. Kortom, het is het overwegen waard om de bestaande prestatiebeloning op een andere wijze te gaan benaderen.
Bron: Anik, L.,Aknin, L.B.,Norton, M.I.,Dunn,E.W.,& Quoidbach,J.(2013) Prosocial bonuses increase employee satisfaction and teamperformance.PLoS ONE 8(9).e75509.doi:10.1371/ journal.pone0075509
